Buduj to co silne
~ Martin Seligman
Odporność psychiczna (rezyliencja) to bardzo ważna cecha w sporcie. Przede wszystkim zawodowym, ale nie tylko. Umiejętność szybkiego dochodzenia do równowagi emocjonalnej po trudnych, stresujących i kryzysowych sytuacjach pomaga w każdej sferze życia. Poniżej opisano 10 sposobów na kształtowanie odporności psychicznej, opracowane przez APA* na podstawie programu Martina Seligmana**.
1. Buduj relacje.
Budowanie bliskich relacji i wzajemne wspieranie się zaspokaja podstawową potrzebę więzi, przynależności i poczucia bezpieczeństwa. To z kolei zdecydowanie wpływa na kształtowanie odporności psychicznej – czyli zdolność radzenia sobie w trudnych, stresujących sytuacjach. Umacnia także zaangażowanie w działalność prospołeczną.
2. Unikaj postrzegania kryzysów jako takich, których nie da się pokonać.
W dużej mierze to, jak trudna jest dana sytuacja zależy od tego czy interpretujesz ją jako przerastającą Twoje możliwości czy taką, z którą spokojnie możesz sobie poradzić. Podchodź więc do kryzysów jak do lekcji, która może uczynić Cię silniejszym i pomoże uniknąć podobnej sytuacji w przyszłości.
3. Staraj się zaakceptować to, że zmiany są zwyczajną częścią życia.
Zmieniamy się my, zmieniają się inni ludzie, zmienia się otoczenie zewnętrzne, technologia, środowisko, gospodarka, itd. Zaakceptuj to, że nie masz w życiu na wszystko wpływu i skup się na tych obszarach, na które masz wpływ.
4. Wyznaczaj realistyczne cele.
Zastanów się co dzisiaj możesz zrobić, aby wykonać choć jeden krok dalej w kierunku osiągnięcia wyznaczonych przez siebie celów? W końcu, aby zostać biegaczem na ultra dystansach (+50 km) najpierw trzeba postawić pierwszy krok, przebiec pierwsze 5 km.
Nie skupiaj się na rzeczach nieosiągalnych. Rycerzem Jedi nie będziesz, więc idź metodą małych kroków – codziennie chociaż 20-30 min treningu, jednak systematycznie i z determinacją. To da Ci codzienny powód do satysfakcji, radości i umocnienia
5. Skoncentruj się na zadaniu.
Rób to Zwłaszcza wtedy, gdy umysł przepełniony jest lękami i “młynem” myśli, a ciało zaczyna się napinać. Weź kilka głębokich oddechów i skup uwagę na celu, na tym, co chcesz wykonać przez najbliższe 15 minut i po tym czasie przez kolejne 15 minut, i tak krok po kroku. Nie uciekaj od problemów oraz nie licz, że same się rozwiążą, tylko aktywnie je rozwiązuj.
6. Poznawaj samego siebie.
Trudną sytuację traktuj jako okazję, by nauczyć się czegoś o sobie. Może po ostatnim kryzysie jesteś silniejszy wewnętrznie niż myślisz i np. poukładałeś sobie priorytety albo zwiększyła się Twoja samoświadomość. Dzięki czemu możesz nauczyć się sprawniej zarządzać swoimi emocjami.
Zobacz także: Panując nad emocjami, panujesz nad swoim życiem
7. Pracuj nad pozytywnym postrzeganiem samego siebie.
Uwierz, że masz w sobie wiele zalet, mocnych stron oraz umiejętności, by stawić czoła codziennym trudom. Przypomnij sobie sytuacje z życia, kiedy stałeś przed trudnym wyzwaniem i dałeś radę. Uwierz w siebie.
8. Nie rozpamiętuj. Patrz w przyszłość.
Staraj się postrzegać trudne sytuacje jako okazję do wzrostu. Ucz się dostrzegać szerszy kontekst trudnych zdarzeń. Nie wyolbrzymiaj problemów. Bądź obecny w teraźniejszości i patrz w przyszłość z nadzieją pozytywnego rozwoju zdarzeń.
9. Oczekuj najlepszego.
Postaraj się optymistycznie spojrzeć na świat mimo wszystko. Skup więc myśli wokół tego, czego chcesz, a nie tego, czego nie chcesz lub czego się boisz.
10. Dbaj o siebie.
Czy jesteś świadomy swoich potrzeb i uczuć? Dbaj o nie. Angażuj się w aktywności, które sprawiają Ci radość i satysfakcję. Spędzaj czas z najbliższymi, rozwijaj pasję, uprawiaj sport, bądź aktywny fizycznie, okazuj wdzięczność. Kiedy dbasz o siebie, łatwiej Ci będzie poradzić sobie z trudną sytuacją.
*APA – Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (z ang. American Psychological Association),
** Prof. Martin Seligman – psycholog, twórca teorii wyuczonej bezradności oraz pojęcia psychologia pozytywna. Efekty badań Seligmana przyczyniły się do lepszego zrozumienia zaburzeń depresyjnych. Opracował również metody radzenia sobie ze stanami depresyjnymi, lękowymi oraz treningi zwiększające poziom optymizmu. Jest jednym z najbardziej wpływowych psychologów XX wieku.
Literatura
Berndt, C. (2015). Tajemnica odporności psychicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Artykuł użyczony przez psychologia-społeczna.pl
